«ΘΡΑΚΗ ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ 2000» 1999
ΟΜΙΛΙΑ ΠΟΥ ΕΚΦΩΝΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΤΙΣ 14-11-1999
Κύριοι πρυτάνεις, καθηγητές, αγαπητοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί φοιτητές,
Θέλω να σας συγχαχαρώ
αφενός γα την επιλογή του θέματος. Δεν σας κρύβω ως Θρακιώτης και ως Βουλευτής της περιοχής, αυτή σας η προτίμηση με κολακεύει αφάνταστα και
αφετέρου γιατί δίδεται απάντηση σε μία φήμη που έρπει στην κοινωνία, ότι η σπουδάζουσα νεολαία μας αδιαφορεί για το κοινωνικό γίγνεσθαι ότι οι νέοι μας είναι κάτοικοι και όχι πολίτες αυτής της χώρας. Και είναι προφανής η διάκριση ανάμεσα στους κατοίκους και τους πολίτες Οι
πρώτοι μονο ρυπαίνουν.
Όταν με πλησίασαν κάποιοι συμφοιτητές σας, πάνω στη Θράκη, για να μου προτείνουν να συμμετάσχω στο συνέδριο δεν μπορούσα να φανταστώ το μέγεθος και τις οργανωτικές δυνατότητες αυτής της προσπάθειας, ούτε γνώριζα αυτήν την διεθνή ένωση φοιτητών. Πρώτη φορά την άκουγα παρόλο που φοίτησα 5 χρόνια στη Πολυτεχνική του Αριστοτελείου και παρόλο που η Θράκη έχει το Δημοκρίτειο, με το οποίο έχω κάποια σχέση. Τρανή απόδειξη λοιπόν του «γηράσκω αεί διδασκόμενος».
Προσπαθώντας να σχηματοποιήσω τον σκελετό της εισήγησής μου είχα βάλει στοίχημα με τον εαυτό μου να αποφύγω πρώτον το «πρέπει να» και το «θα» που συνήθως βρίθουν στον πολιτικό λόγο και δεύτερον αφού διάβασα τους τίτλους των εισηγήσεων να αποφύγω την επικάλυψη με τους άλλους ομιλητές που είναι πολλοί και εκλεκτοί.
Πρέπει να σας ομολογήσω ότι μάλλον το στοίχημα το έχασα. Παρηγοριέμαι όμως με την σκέψη ότι «η επανάληψη είναι η μήτηρ πάσης μαθήσεως».
Κυρίες και Κύριοι,
Υποθέτω ότι μια εισήγηση που προλογίζει ένα θέμα σε ένα συνέδριο πρέπει να απαντά σε ένα βασικό ερώτημα που γεννάται στο μυαλό των ακροατών και μάλιστα όταν είναι νέοι, που είναι επόμενο να έχουν αναπτυγμένη την αμφισβήτηση μέσα τους. Και ποιό είναι αυτό: γιατί επιλέγουμε το θέμα αυτό, δηλαδή γιατί ασχολούμαστε με την ΘΡΑΚΗ.
-Φυσικά αν η απάντηση είναι ότι γίνεται μια «άσκηση επί χάρτου» για την εμπέδωση των διδασκομένων γνώσεων κάτι σαν ένα θεωρητικό μοντέλο για επεξεργασία θα έθετα εγώ αυτόματα το ερώτημα γιατί όχι η ΗΠΕΙΡΟΣ.
-Μήπως η Θράκη δεν είναι μια τυπική ελληνική περιφέρεια όπως οι άλλες, που υπέστη τις συνέπειες της στρεβλής ανάπτυξης της Ελλάδας μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Όπως είναι γνωστό η ανάπτυξη αυτή έγινε πάνω στον άξονα Πάτρα – Αθήνα – Βόλος – Θεσσαλονίκη και απομύζησε από την ελληνική ύπαιθρο ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους . Ουσιαστικά όμως, η άναρχη αυτή ανάπτυξη όπου έγινε, κατέστρεψε τις περιοχές και σήμερα τα χρήματα που ξοδεύει ο ελληνικός λαός για τη θεραπεία της περιβαλλοντικής καταστροφής είναι πολλαπλάσια από την πρόσοδο αυτής της στρεβλής ανάπτυξης που την καρπώθηκαν ιδιώτες. Διπλό το κακό λοιπόν.
-Φυσικά δεν ισχύει το ίδιο για όλες τις περιφέρειες, γιατί ισχύει η θεωρία με το τζάκι. Όσο πιο κοντά βρίσκεσαι στο τζάκι τόσο πιο πολύ ζεσταίνεσαι, π.χ. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ και αν είσαι μέσα καίγεσαι π.χ. ΑΤΤΙΚΗ.
-Αλλά και πάλι κάποιος θα αντέτεινε γιατί να μην επιλεγεί η ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ;
Κυρίες και κύριοι,
Για να μην συνεχίσουμε αυτό το παιχνίδι της εξαγωγής συμπερασμάτων δια της ατόπου απαγωγής θέλω να σας ξεκαθαρίσω ότι κατά την άποψή μου τα στοιχεία που στρέφουν τα φώτα του ενδιαφέροντος του κράτους, της κοινωνίας, των οικονομικών παραγόντων και των διεθνών συμφερόντων είναι δύο. Οι μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής και η Μουσουλμανική Μειονότητα και θα αρχίσω από το τελευταίο.
Μουσουλμανική Μειονότητα Δ. Θράκης
Από τις αρχές του αιώνα του οποίου το λυκόφως βιώνουμε είχαν αρχίσει οι πληθυσμιακές μετακινήσεις στην ενιαία Θράκη (Ανατολική-Δυτική και Ρωμυλία). Η μικρασιατική καταστροφή το 1922 και η υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης το 1923 ολοκλήρωσαν το πληθυσμιακό τοπίο. Στο σημείο αυτό θα κάνω δύο παρατηρήσεις:
α) Για τη συνθήκη της Λωζάννης: ότι η ηττημένη Ελλάδα υπέγραψε ως νικήτρια. Αυτός είναι ο λόγος που οι Τούρκοι έκτοτε προσπαθούν να την ακυρώσουν ή να την αναθεωρήσουν και σε ένα βαθμό το πέτυχαν χάρη στις ολιγωρίες των μετέπειτα ελληνικών κυβερνήσεων.
β) Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, η συνθήκη αναγνώριζε στη Δ. Θράκη μια θρησκευτική μειονότητα που αριθμούσε 87 χιλιάδες ψυχές και μία εθνική στην Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο 294 χιλ. ψυχές. Σήμερα στη Θράκη διαβιούν 122 χιλιάδες Μουσουλμάνοι με αναλογία 48% Τουρκογενείς, 35% Πομάκοι και 17% Αθίγγανοι ενώ στην πέρα του Έβρου ποταμού απέμειναν μόνο 3000 Έλληνες. Αυτό είναι και μία καταλυτική απάντηση σε όσους προπαγανδίζουν για εξοντωτική καταπίεση εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας. Όμως έγιναν πολλά λάθη. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς:
· Ότι η τυφλή εξάρτηση των Ελληνικών κυβερνήσεων από τη Δύση ώθησε στην αγκαλιά της Τουρκίας τους Πομάκους, που ομιλούν ένα σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα. Βλέπετε την εποχή του ψυχρού πολέμου ο Κομουνισμός ήταν ο εχθρός του έθνους και ηλιθίως ταύτιζαν τους Σλάβους με αυτόν.
· Ότι στα σχέδια της Τουρκίας για ομογενοποίηση της Μουσουλμανικής Μειονότητας και την μετεξέλιξη της, από θρησκευτική και πολυγενική σε εθνική, έδωσαν χέρι βοηθείας «οι ανίδεοι καραβανάδες της επταετίας» με την άγαρμπη πολιτιστική επίθεση, που εξαπέλυσαν για να τους πείσουν με το ζόρι ότι είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου; Φυσικά τα αποτελέσματα ήταν αντίθετα. Στην ουσία προβληματίσαμε αυτούς τους αυτόχθονες Θράκες, τους Πομάκους, που είχαν εκσλαβιστεί και εξισλαμισθεί στο πέρασμα των αιώνων και σήμερα είναι Έλληνες πολίτες.
· Ότι κάποιοι νοσηροί εγκέφαλοι, αφού αδιαφόρησαν στην μετεξέλιξη ενός τουρκικού διπλωματικού γραφείου στην Κομοτηνή σε προξενείο, δηλαδή στρατηγείο και πηγή ανωμαλιών στην περιοχή, σχεδίασαν με αφέλεια τον οικονομικό μαρασμό της ΘΡΑΚΗΣ, διότι πίστευαν ότι θα εξανάγκαζαν τους Μουσουλμάνους σε φυγή. Οι ανιστόρητοι αυτοί εγκέφαλοι δεν έκαναν τον κόπο να μελετήσουν ότι, τα «γκέτο» στις υποανάπτυκτες περιοχές, ισχυροποιούνται και δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες για να δεχθούν την οποιαδήποτε προπαγάνδα.
Σίγουρα όλοι οι σώφρονες πολίτες γνωρίζουν ότι η ύπαρξη μειονοτήτων είναι πλούτος για κάθε περιοχή. Οι μειονότητες μπολιάζουν και μπολιάζονται δημιουργώντας μια κοινωνία διαφορετική. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι πολυπολιτισμικές κοινωνίες είναι ποιοτικά ανώτερες.
Ποιές όμως είναι οι αιτίες που αυτήν την ευλογία Θεού και έτσι την βιώνουμε εμείς οι Θρακιώτες ανεξάρτητα φυλής, χρώματος, θρησκείας, τείνουν να την μετατρέψουν σε κατάρα;
Οι λόγοι που επηρεάζουν τις μειονότητες κατά την άποψή μου είναι:
α) Ύπαρξη κοινών συνόρων των χωρών που διαβιούν οι μειονότητες.Άμεσος επειρεασμός.
β) Κατά ποσόν η συγγενεύουσα με τη μειονότητα χώρα είναι αναθεωρητική ή όχι .Δυστυχώς η Τουρκία είναι.
γ) Διμερής σχέση των ενδιαφερομένων χωρών .
δ) Η θέση της μειονότητας στην κοινωνία που ζει (δυστυχώς είναι χαμηλή κοινωνικά, γιατί αφενός το ελληνικό κράτος άφησε υπανάπτυκτη τη Θράκη και αφετέρου η ισλαμική κοινωνία είναι κλειστή) και τέλος
ε) Οι μεγάλες δυνάμεις που χάριν των συμφερόντων τους έχουν επιλεκτικές ευαισθησίες. Αυτές τώρα έχουν αφήσει την ακίνδυνη εθνικιστικά υποστήριξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων και πέρασαν στην προστασία των μειονοτήτων που την χρησιμοποιούν ως όχημα εξυπηρέτησης των σκοπιμοτήτων τους.
Η αφύπνιση του ελληνικού κράτους έγινε στην δεκαετία του 90. Η ισονομία και ισοπολιτεία είναι γεγονός έπεσαν οι μπάρες στα ορεινά. Οι Νόμοι 2341/95 για την μειονοτική εκπαίδευση και 2431/96 για την διαπολιτισμική εκπαίδευση, η πρόθεση για κατάργηση του άρθρου 19 ανοίγει άλλους ορίζοντες.
Είναι ελάχιστοι πλέον εκείνοι που, με τη διατήρηση του άρθρου 19, θέλουν να δίνουν άλλοθι στους πράκτορες της Άγκυρας, που δρουν στο εσωτερικό, άφεση αμαρτιών στην Τουρκία για να έχει προφάσεις στο εξωτερικό και την ικανοποίηση στους κατευθυνόμενους, μερικές φορές, διεθνείς οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, να εξισώνουν τα Ελληνικά μικροπταίσματα με τα κακουργήματα της Τουρκίας.
Όμως η προσπάθεια θετικής ένταξης της μειονότητας στην τοπική κοινωνία δεν είναι εύκολη γιατί κάθε ενέργεια της Ελληνικής πολιτείας επιχειρείται να ακυρωθεί από τους προπαγανδιστές και τα «πιάτα», δηλαδή τις δορυφορικές κεραίες που είναι στραμμένες προς την Ανατολή . Ο δρόμος είναι ανηφορικός και δύσκολος, όμως εγώ, αισιοδοξώ για αποτέλεσμα.
Αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής
Πολλές φορές έχει τεθεί το ερώτημα. Γιατί σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες μιλούμε για πλούσιο Βορρά και φτωχό Νότο και στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίθετο; Εκτός των άλλων μία από τις κύριες εξηγήσεις είναι ότι «ποτέ δεν αναπτύσσεις τα αδιέξοδα» και στη χώρα μας μέχρι το 1990 στα βόρεια σύνορά της τερμάτιζαν οι δύο κόσμοι.
Κυρίες και κύριοι,
Στο κατώφλι του 21ου αιώνα η Δ. Θράκη αισιοδοξεί έχοντας δύο πλεονεκτήματα:
Το πρώτο πλεονέκτημα είναι η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και το άνοιγμα των Βαλκανίων που μετέφεραν το κέντρο βάρους της ανάπτυξης στο Βορρά της Ελλάδας.
Το δεύτερο πλεονέκτημα ίσως και να φαντάζει ως σαρκασμός, αλλά είναι μία πραγματικότητα. Η μακρόχρονη αδιαφορία του κράτους άφησε απείρακτες τις φυσικές ομορφιές και τον τεράστιο έμψυχο, αλλά και άψυχο πλούτο που κρύβει μέσα της με πολλές δυνατότητες πλέον ορθολογικής ανάπτυξης.
Η Θράκη μπροστά στο 2000 ξαναποκτά τη στρατηγική της σημασία ως κόμβος ενεργειακός, τηλεπικοινωνιακός και οδικός. Ο αγωγός Μπουργκάζ – Αλεξανδρούπολη, οι οδικοί άξονες Εγνατία και η διευρωπαϊκή Νο 14, που συνδέει το Ορμένιο, απόληξη της Εγνατίας με το Ελσίνκι παρακάμπτουν τη σημασία των Δαρδανελίων.
Ίσως αυτή η γαιοστρατηγική απομόνωση της Τουρκίας να είναι ένας από τους λόγους έντασης στο Αιγαίο στη βάση της λογικής ότι από τη στιγμή που δεν μπορείς να ελέγξεις την ενέργεια στην πηγή της επιχειρείς να ελέγχεις τα σημεία εξόδου της.
Μέσα στα έργα υποδομής σχεδιάστηκε και η κατασκευή του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο στην βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής. Αυτό το έργο εκτός του ότι μεταφέρει το φυσικό αέριο στην καρδιά της Θράκης, την καθιστά μαζί με το υδροηλεκτρικό έργο του Φράγματος του Θησαυρού όχι μόνο ενεργειακά αυτάρκη, αλλά και με δυνατότητες εξαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις γειτονικές χώρες.
Ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις με κίνητρα για την ίδρυση νέων και μετεγκατάσταση παλαιών επιχειρήσεων στην περιοχή, καθώς και αυξημένες επιδοτήσεις στην εργασία για τις ήδη λειτουργούσες. Η βελτίωση του Ν. 1892/90 με τους Ν. 2234/94 και 2240/94 δημιούργησαν μια επενδυτική έκρηξη. Είναι όμως οφθαλμοφανές ότι δεν θα μπορέσουν να επιζήσουν όλες οι επιχειρήσεις. Οι λόγοι είναι πολλοί. Θα αναφέρω κάποιους επιλεκτικά, όπως:
α. Παρεισέφρησε η Ελληνική εφευρετικότητα στις επιδοτήσεις και «ο νοών
νοείτω»,
β. Δεν υπάρχει μεγάλη τοπική αγορά,
γ. Δεν έχουν τελειώσει οι υποστηρικτικές υποδομές και
δ. Έχουν να ανταγωνιστούν ομοειδείς τους επιχειρήσεις από χώρες φτηνού εργατικού κόστους.
Ο τελευταίος λόγος οδήγησε πολλές λειτουργούσες επιχειρήσεις στο χώρο του «φασόν», αφού επιδοτήθηκαν με τα ευεργετικά κίνητρα των νόμων για τη Θράκη να μεταναστεύσουν στη γειτονική Βουλγαρία και κάποιες στην Τουρκία κρατώντας μόνο μικρό ποσοστό προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων προϊόντων τους στην περιοχή.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα μπορεί να μην είναι ανταγωνιστική απέναντι στις προηγμένες τεχνολογικά χώρες της Δύσης, ούτε απέναντι στις επιχειρήσεις φτηνού εργατικού κόστους της Ανατολής, που είναι οργανωμένες σε οικογενειακή βάση. Μπορεί όμως να παράγει εξαιρετικής ποιότητας οικολογικά προϊόντα διατροφής και να τα καθιερώσει. Μπορεί να καθιερώσει αλυσίδες επώνυμων καταστημάτων για την κατανάλωση αυτών των προϊόντων σε όλο τον κόσμο. Η Θράκη είναι ιδανικό μέρος για την παραγωγή και παρασκευή τέτοιων προϊόντων, αρκεί να το κατανοήσουν και οι ίδιοι οι πολίτες της.
Τέλος η Θράκη για να μπορεί να ελπίζει πρέπει να περιβάλλεται από ανεπτυγμένες περιοχές. Εγγύηση για την ελπίδα της αυτή είναι η πολιτική που ακολουθούν τελευταία οι ελληνικές κυβερνήσεις. Η πολιτική της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ειρήνης. Είναι σωστή πέρα ως πέρα η επιδίωξή μας να ενταχθούν στις υπό διεύρυνση χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Βουλγαρία και Ρουμανία και είναι σωστή η στάση μας για το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας υπό προϋποθέσεις.
Μετά από όλα τα προαναφερθέντα, πρέπει να έγινε αντιληπτό γιατί σωστά επιλέξατε να επενδύσετε σε γνώσεις για τη Θράκη.
Γιατί είναι μια από τις πιο νευραλγικές περιοχές στον πλανήτη μας. Μεγάλη, ήρεμη, αλλά και πολύπαθη γη που ο μίτος της πολυκύμαντης ιστορίας της ξετυλίγεται ανάμεσα στις χιλιετηρίδες. Υπέστη τις συνέπειες της μεγάλης γαιοπολιτικής και γαιοοικονομικής της σημασίας. Υμνήθηκε ως πατρίδα του Δημόκριτου. Δοξάστηκε ως περικάρπιο της Βασιλεύουσας Πόλης. Ένοιωσε την κακεντρέχεια των Μεγάλων Δυνάμεων να τη διαμελίζουν με Συνθήκες. Είδε τους πληθυσμούς της να εξανδραποδίζονται και να ανταλλάσσονται ως αγέλη ζώων.
Όμως από τη Θράκη του 20ου αιώνα, την ξεχασμένη Ελληνική περιφέρεια των 356.000 πολιτών, οδεύουμε στη Θράκη του 21ου αιώνα, την ανεπτυγμένη Ελληνική Ευρωπαϊκή περιφέρεια των 700.000 πολιτών. Μια τέτοια περιοχή έχει ανάγκη από πόλεις ορόσημα στηριγμένες στην ιστορική παράδοση και τη σύγχρονη τέχνη και τεχνική. Ένα τέτοιο νέο πρότυπο πολεοδόμησης στα Βαλκάνια, θα είναι και η Ρωμανία.”