Ομιλία για το Χωροταξικό 27.06.2008
Το παρόν Εθνικό Χωροταξικό έχει έλλειμμα κοινωνικής, οικονομικής και επιστημονικής συναίνεσης. Το παρόν χωροταξικό δεν λαμβάνει υπόψη οικονομικές και οικιστικές πραγματικότητες γιατί δεν έχει γίνει ευρεία συζήτηση στην ελληνική κοινωνία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ο κ. Σγουρίδης έχει το λόγο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το χωροταξικό είναι ένα κατ’ εξοχήν επιστημονικό κείμενο. Η Βουλή δεν είναι ούτε πανεπιστήμιο, ούτε μεγάλο μελετητικό γραφείο. Συνεπώς, δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες που δεν την γνωρίζω για κάθε περιοχή. Παρά το ότι είμαι μηχανικός, θεωρώ ότι πολλές φορές οι προτάσεις έχουν και αντιπροτάσεις. Κάθε λύση επιδέχεται και άλλες εξηγήσεις. ‘Όμως στο τέλος, θα επισημάνω κάποιες προτάσεις που είναι βγαλμένες μέσα από βιώσιμες εμπειρίες. Και απορώ κύριε Υπουργέ, γιατί ενώ σας τις έθεσαν υπόψη, δεν τις υιοθετήσατε.
Το χωροταξικό είναι το χωρικό σύνταγμα της χώρας. Το πολιτικό μέρος ενός εθνικού χωροταξικού πρέπει να βασίζεται σε δύο αρχές. Η πρώτη αρχή είναι να αναγνωρίζει και να καταγράφει την υπάρχουσα κατάσταση γιατί αν δεν αναγνωρίζεις την υπάρχουσα κατάσταση, δεν μπορείς να προτείνεις λύσεις και δεν μπορείς να δώσεις νέες κατευθύνσεις.
Το επισημαίνω αυτό γιατί η έλλειψη ρεαλισμού οδηγεί σε στρεβλώσεις εκ των υστέρων. Παράδειγμα: Έχει γεμίσει η χώρα από αυθαίρετα τα οποία πρέπει να γκρεμιστούν όμως οι διαπιστωτικές πράξεις καθυστερούν εδώ και χρόνια. Ο νόμος είναι από το 1994, οι διαπιστωτικές πράξεις όμως δεν έχουν γίνει από τα πολεοδομικά γραφεία και δεν έχουν γίνει για πολλούς και διαφόρους λόγους με αποτέλεσμα και να παραμένουν τα ακίνητα και να μην πληρώνουν και τα πρόστιμα.
Η δεύτερη αρχή πρέπει να είναι η διαδικασία ωρίμανσης. Τι σημαίνει διαδικασία ωρίμανσης; Σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν τα στάδια και οι συναινέσεις που πρέπει να επιτευχθούν σε απόλυτα προβλεπόμενο χρονικό διάστημα και με απόλυτη διαφάνεια. Γιατί την επισημαίνω αυτή τη δεύτερη αρχή; Την επισημαίνω γιατί ο τρόπος που επιχειρείται να περάσει το παρόν Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο κατά βάση δίνει το δικαίωμα σε μια μελλοντική Κυβέρνηση όποια και αν είναι αυτή να κάνει το ίδιο πράγμα και με τον τρόπο που πέρασε αυτό το Εθνικό Χωροταξικό να περάσει και την επόμενη διόρθωση. Καθυστερήσαμε που καθυστερήσαμε ας βάζαμε τουλάχιστον μια πάγια πρακτική η οποία θα μπορούσε να ακολουθηθεί, κατά συνήθεια, κατ’ επανάληψη όπως λένε σε άλλες χώρες. Η μόνη δικαιολογία που σας δίνω για την επίσπευση του Εθνικού Χωροταξικού είναι ότι αν δεν περάσει δεν πρόκειται να ξεμπλοκάρουν τα διακόσια είκοσι και πλέον γενικά πολεοδομικά σχέδια που έχουν κολλήσει στο Συμβούλιο Επικρατείας που δεν τα περνάει γιατί το Συμβούλιο Επικρατείας θέλει το Εθνικό Χωροταξικό.
Ειδικότερα θα εστιάσω την κριτική μου στα εξής: Το παρόν Εθνικό Χωροταξικό έχει έλλειμμα κοινωνικής, οικονομικής και επιστημονικής συναίνεσης. Το παρόν χωροταξικό δεν λαμβάνει υπόψη οικονομικές και οικιστικές πραγματικότητες γιατί δεν έχει γίνει ευρεία συζήτηση στην ελληνική κοινωνία. Το παρόν Εθνικό Χωροταξικό δεν ενσωματώνει μηχανισμούς για να προσαρμόζεται στις εξελίξεις που πάντα επέρχονται στο περιβάλλον το οικιστικό αλλά και το γενικότερο. Παράδειγμα: Σας ασκήθηκε κριτική για την ιεράρχηση των μνημείων πολιτισμού. Έπεσε γκρίνια. Αυτομάτως το αποσύρατε. Αντιθέτως αν υπήρχαν μηχανισμοί με κριτήρια, με τα κριτήρια όπου εντάσσονταν τα μνημεία πολιτισμού μέσα στην ιεράρχηση αυτή, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Αυτό ήταν ευθύνη του Υπουργείου Πολιτισμού.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΓΟΥΡΙΔΗΣ: Το ξέρω, κύριε Υφυπουργέ, αλλά αυτό το ζήτημα θα έπρεπε να προβλεφθεί όπως και κάποια άλλα έπρεπε να προβλεφθούν στο προοίμιο.
Το παρόν Εθνικό Χωροταξικό έχει έλλειψη συντονισμού με τα άλλα τρία χωροταξικά πλαίσια που έχουν να κάνουν με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με το Χωροταξικό του Τουρισμού και με το Χωροταξικό της Βιομηχανίας. Διαβάζοντας το Χωροταξικό για την ανάπτυξη της βιομηχανίας κ.λπ. βλέπω ότι σε πολλά σημεία, πάνω στη δική μου περιφέρεια, δεν ταιριάζουν. Το παρόν Εθνικό Χωροταξικό δεν έχει καμία ταύτιση με το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς, το λεγόμενο ΕΣΠΑ κατά τα κοινώς λεγόμενα το Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Αλλιώς προσλαμβάνεται το τρίπολο Ξάνθη-Καβάλα-Δράμα στο ΕΣΠΑ, αλλιώς μέσα στο Εθνικό Χωροταξικό.
Τέλος, αυτό το Εθνικό Χωροταξικό δημιουργεί μια σύγχυση στο τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη. Δεν μπορεί να επιφέρει τη χρυσή τομή που χρειάζεται κατά περιοχή ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην κοινωνική συνοχή. Επίσης, χονδρικά αντιμετωπίζει το πολεοδομημένο περιβάλλον αλλά το μη πολεοδομημένο περιβάλλον δεν το αντιμετωπίζει καθόλου. Δεν τολμά να βάλει περιορισμό στην εκτός σχεδίου δόμηση –καίει αυτό- ούτε δίνει κίνητρα για να υπάρξει αν θέλετε οργανωμένη δόμηση.
Και πάλι το στοιχείο, το εργαλείο της πολεοδομικής ανάπτυξης που βοηθάει την οργανωμένη δόμηση θα κολλήσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Το έχω πει και άλλη φορά. Όταν πας να προσγειωθείς σε κάποιο αεροδρόμιο, του Μόντρεαλ, του Σίδνεϋ, της Μελβούρνης, της Βοστώνης, της Νέας Υόρκης, της Φρανκφούρτης, του Μονάχου, των Παρισίων, του Λονδίνου, βλέπεις οργανωμένη δόμηση μέσα στο δάσος. Όταν κατεβαίνεις και διασχίζεις τις εθνικές οδούς, δεν βλέπεις αυτή την οργανωμένη δόμηση. Κρύβεται από το δάσος.
Πας να κατεβείς στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ή παλαιότερα στο Ελληνικό και βλέπεις μία βίλα εδώ, μία πισίνα εκεί, ένα χαγιάτι ή κάτι άλλο. Αυτό το τοπίο θα το χαρακτήριζα δεν ξέρω και εγώ πώς και όμως συνεχίζουμε να το έχουμε, γιατί δεν τολμάμε να πούμε όχι στην εκτός σχεδίου δόμηση.
Έρχομαι τώρα σε κάποιες εμπειρίες. Υπάρχει η υπερνομαρχία Ξάνθης-Καβάλας-Δράμας. Είναι υπαρκτή. Δεν ψάχνουμε να βρούμε ένα τρίπολο. Έχει γίνει με νόμο. Υπάρχει υπερνομάρχης που εκλέγεται. Αυτή η υπερνομαρχία έχει αεροδρόμιο με δυνατότητα διαδρόμων –το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης δηλαδή- μεγαλύτερη από αυτό της Θεσσαλονίκης. Έχει εθνικό λιμάνι, αυτό της Καβάλας. Έχει σύνδεση με τη Βουλγαρία. Έχει σύνδεση στη Δράμα. Πρόκειται να ανοίξει η δίοδος του Εχίνου και παράλληλα υπάρχει η τουριστική δίοδος του Κίδαρη.
Τι άλλο πρέπει να έχει αυτό το τρίπολο για να μπει μέσα στους πρωτεύοντες εθνικούς πόρους; Τι άλλο πρέπει να έχει; Δεν ξέρω. Έχει τρεις βιομηχανικές ζώνες και όμως πού το βάζετε; Βάζετε την Καβάλα στους δευτερεύοντες πόλους και την Ξάνθη και τη Δράμα στους υπόλοιπους. Έρχεστε μετά εδώ και τι λέτε;
Επίσης ενισχύεται η ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας ώστε να δημιουργηθούν τρίπολα, παραδείγματος χάρη Καβάλα-Ξάνθη-Δράμα. Μα, ήδη υπάρχουν αυτές οι συνεργασίες. Θα μπορούσε να ήταν πρωτεύον πόλος. Δεν μπορώ να το καταλάβω.
Το Πόρτο-Λάγος, με απόφαση δική σας, έγινε λιμάνι εθνικής σημασίας. Δεν αναφέρεται πουθενά, κύριοι συνάδελφοι, σαν να μην υπάρχει. Μάλιστα, οι δύο Βουλευτές, ο Υπουργός Γεωργίας και ο Βουλευτής Φίλιππος Τσαλίδης, έβγαιναν και επαίρονταν σε εφημερίδες και πρωτοσέλιδα ότι το Λιμάνι του Πόρτο -Λάγος έγινε εθνικής σημασίας. Πού χάθηκε αυτό; Το έφαγε ο λύκος;
Τέλος, λέτε εδώ για την προώθηση στον παραμεθόριο χώρο. Λέτε «Η προώθηση διασυνοριακών δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως Φλώρινα, Ροδόπη και Έβρος». Ο Νέστος που κατ’ αρχήν κουβαλάει, αν θέλετε, τη ρύπανση μέσα από τα νερά του και διασχίζει Καβάλα, Δράμα και Ξάνθη, δεν θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται; Δεν είναι πουθενά.
Δεν θα μπορέσω να ψηφίσω αυτό το Εθνικό Χωροταξικό, γιατί μάλλον δεν είναι εθνικό.
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Σγουρίδη.