ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ 2004
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΚΟΜΟΤΗΝΉ 21-08-2005
ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 12-05-2004
«Για μια ολοκληρωμένη Ανάπτυξη του Νομού Ξάνθης»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κυρίες και Κύριοι
Καλημέρα σε όλους, ευχαριστώ το προεδρείο, ευχαριστώ τη νομαρχία και το νομάρχη, για την τιμή που μου έγινε να είμαι ένας από τους εισηγητές αυτού του συνεδρίου.
θα ξεκινήσω την εισήγησή μου από κάποιες ΑΥΤΟΝΟΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ, κάποιες ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ και κάποιες ΑΛΗΘΕΙΕΣ άλλωστε η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως.
Α/ Καθ’ όλη την διάρκεια της αναμίξεώς μου με τα κοινά κατά καιρούς σε συζητήσεις με διάφορους συμπολίτες μας ζητούσα εμμέσως πλην σαφώς, να μου υποδείξουν έργα πρωτότυπα στην σύλληψή τους που θα δημιουργούσαν την διαφορά στον νομό Ξάνθης και θα έδιναν την σφραγίδα στον προτείνοντα.
• Σας πληροφορώ ότι όλοι υποδείκνυαν αυτά που λίγο πολύ όλοι τα γνωρίζουμε καλά. Με μόνη διαφορά ανάλογα με τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό άλλαζαν την ιεράρχηση π.χ. οι αγρότες: πρότειναν αναδασμούς, αρδευτικό, οι βιοτέχνες τα κίνητρα του Αναπτυξιακού νόμου , οι μηχανικοί τους όρους δόμησης και τα οδικά δίκτυα, οι καθηγητές γύρω από την παιδεία, οι έμποροι την επικοινωνία με Βουλγαρία κ.ο.κ.
• Άκουσα λοιπόν τις ίδιες ιδέες πολλάκις με παραλλαγές. Κάποιες από αυτές έχουν υλοποιηθεί, άλλες πραγματοποιήθηκαν με παραλλαγές, άλλες μένουν στο συρτάρι. Δύο παραδείγματα:
–το 1982 ως δημοτικός σύμβουλος ήμουν εισηγητής για το ρυθμιστικό και κυκλοφοριακό του κέντρου της πόλης της Ξάνθης. Αν διαβάσετε τα συνοπτικά πρακτικά του συμβουλίου εκείνου θα δείτε ότι μόλις το 2002 υλοποιήθηκαν και οι τελευταίες προτάσεις της εισήγησης εκείνης.
–Εικοσιπέντε χρόνια πριν διαμαρτυρόμασταν για την μη κατασκευή της ΕΓΝΑΤΙΑΣ. Όμως μόλις πρόσφατα υλοποιήθηκε το τμήμα της που δια- σχίζει την Θράκη. Η Εγνατία ξεκίνησε ως ένας δρόμος μεγάλου πλάτους χωρίς ενδιάμεσο διαχωριστικό, δύιχνος. με προοπτική να τελειώσει μέχρι το 2002. Κατέληξε ως τετράιχνος κλειστός αυτοκινητόδρομος
με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν και οι διαθέσιμοι πόροι για να κατά-
σκευαστεί σ’ αυτό το χρονικό διάστημα.
Η αιτία αυτής της κατάστασης ονομάζεται ωρίμανση και έχει να κάνει με τους διαθέσιμους πόρους την ιεράρχηση των έργων και την υπάρχουσα πολιτική βούληση.
Β/ Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του νομού Ξάνθης δεν μπορεί να είναι ξεκομμένος από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Δεν αποτελούμε νησί στον ωκεανό ούτε όαση στην έρημο.
Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του νομού .Ξάνθης πρέπει να είναι:
• εφικτός και υλοποιήσιμος
• με σαφή ιεράρχηση στόχων
• ισόρροπος προς όλους τους τομείς ανάπτυξης
• με δέσμευση για ελάχιστη εξασφάλιση πόρων υλοποίησης των πρώτων στόχων.
Γ/ Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του νομού Ξάνθης πρέπει να είναι διαφανής, Να εξυπηρετεί το κοινωνικό σύνολο και όχι ορισμένους. Τέλος να είναι λεπτομερής όχι, αόριστος. Έτσι θα εξασφαλίσει την ανοχή και την κατανόηση των κατοίκων του νομού και θα τους μετατρέψει σε ενεργούς πολίτες.
* Η ΑΝΟΧΗ του πολίτη κατακτιέται όταν εκ των προτέρων είναι ξεκάθαρη η προσπάθεια και το χρονοδιάγραμμα. υλοποίησης του έργου. Λαμπρό παράδειγμα τα έργα της Ολυμπιάδας, όπου οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου υπέμειναν αγόγγυστα διότι υπήρχε καταληκτική ημερομηνία αποπεράτωσης.
* Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ του πολίτη χρειάζεται για το λόγο ότι ένα μεγάλο μέρος των πόρων θα κατευθυνθεί σε άυλες επενδύσεις που δεν είναι άμεσα ορατές αλλά θα έχουν απόδοση στο μέλλον.
Όπως είναι γνωστό οι επενδύσεις χωρίζονται στις υλικές που νοούνται με την ευρεία έννοια έργο δηλαδή κάτι χειροπιαστό που λέει ο λαός και σε άυλες όπως μελέτες που μπορεί να κοστίζουν ακριβά αλλά ωφελούν πολλαπλασιαστικά από την εφαρμογή τους ή γενικώς προγράμματα που η χρησιμότητα τους χάνεται στο βάθος χρόνου. Π.χ: προγράμματα κατάρτισης, επανακατάρτισης, δια βίου εκπαίδευση κ.λ.π.
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
Το θεωρώ μια σημαντική προσπάθεια προβληματισμού και συγκέντρωσης στοιχείων .
Σε μια δική μου πρωτόλεια προσέγγιση το χωρίζω έξω και πέρα από τις συνεδρίες στις παρακάτω ενότητες και τοποθετώ τις εισηγήσεις που κατατέθηκαν ως εξής:
Ανθρώπινος παράγων : Σε αυτήν τοποθετώ τις εισηγήσεις:
+ ρόλος πολιτών + Τοπική Αυτοδιοίκηση και Ανάπτυξη + Απασχόληση στο νομό Ξάνθης + Ξανθιώτες της διασποράς + Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Υποδομές : Σε αυτήν τοποθετώ τις εισηγήσεις :
+ Ξάνθη πορεία προς το 2015 + Ολοκλήρωση Υποδομών + Παλιά Πόλη και ανάπλαση της + Χριστιανικά μνημεία +Υδάτινοι πόροι Φράγματα + Ρόλος της Ξάνθης στο διεθνές περιβάλλον
Πρωτογενής, δευτερογενής τομέας: Σε αυτήν τοποθετώ τις εισηγήσεις:
+ Αγροτική Ανάπτυξη + Κτηνοτροφική Ανάπτυξη + Δασικοί πόροι + Βιοτεχνία, Βιομηχανία, Μικρομεσαίες επιχειρήσεις + Ιδιωτικές επενδύσεις- Κίνητρα
Υπηρεσίες, Τριτογενής τομέας : Σε αυτόν τοποθετώ τις εισηγήσεις :
+ Ορεινός όγκος και Ανάπτυξη+ Εθνικό πάρκο στενά Νέστου + Προστατευμένες περιοχές + Ειδικές μορφές τουρισμού οικοτουρισμός + Προοπτικές εκπαίδευσης Νομού Ξάνθης+ Προοπτικές υγείας νομού Ξάνθης
Οι τίτλοι των εισηγήσεων δεν είναι ακριβώς έτσι, και η κατάταξη την οποία επιχειρώ είναι για να δείξει την πολυπλοκότητα με την οποία θα πρέπει να προσεγγίσουμε το ζήτημα ενός αναπτυξιακού σχεδίου ολοκληρωμένου για την ανάπτυξη του νομού Ξάνθης.
Οι εισηγήσεις ήταν ουσιαστικές και εμπεριστατωμένες αλλά πολλές φορές μεμονωμένες, χωρίς χρονοδιάγραμμα επίτευξης των επί μέρους σταδίων για την υλοποίηση του ζητούμενου στόχου. Χωρίς να είναι εντεταγμένες σε ένα γενικό πρόγραμμα, δηλαδή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.
Π.χ. μια σωστή πρόταση ήταν να παράγουμε προϊόντα κρέατος ονομασίας προέλευσης
Πώς μπορεί όμως αυτό να γίνει σωστά; Δεν αναλύεται περαιτέρω. Επ ‘αυτού θα καταθέσω μια πρώτη σκέψη για τα βήματα υλοποίησης. Χρειαζόμαστε ιεραρχικά:
• Εξεύρεση επιχειρηματιών
• Έρευνα αγοράς
• Μελέτη βιωσιμότητας
• Διαδικασία πιστοποίησης Προϊόντος Ονομασίας Προέλευσης
• Πόροι για διαφήμιση προϊόντος
• Αγροτουριστική ανάπτυξη της περιοχής
Αυτό το απλό παράδειγμα δείχνει το δρόμο. Δείχνει ότι θέλει συνέργεια ιδιωτικής και δημόσιας βούλησης. Θέλει ευρύτερο σχεδιασμό διότι η διαφήμιση του προϊόντος μπορεί να περιλαμβάνεται στη διαφήμιση του αγροτουρισμού και αντιστρόφως. Μας υποδεικνύει ότι η δεύτερη ματιά επεξεργασία των προτάσεων του συνεδρίου πρέπει να γίνει από επιστήμονες.
Αυτά που προανέφερα δεν σημαίνουν ότι αδυνατούμε να προχωρήσουμε σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανάπτυξης του νομού Ξάνθης. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ αυτή η αοριστία είναι η πρόκληση . Είναι το χρήσιμο κίνητρο της επιστημονικής εξειδίκευσης
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ
Πρέπει να επιδιώξουμε την οριστικοποίηση των εξής συνθηκών:
1) Οριστική έγκριση του χωροταξικού σχεδίου της περιφέρειας ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ με την επικαιροποίησή του σύμφωνα με τις νέες διοικητικές αλλαγές που από ότι φαίνεται θα γίνουν σε εθνικό επίπεδο. Ακούγεται για μείωση του αριθμού των περιφερειών σε 7-8 Επίσης αυτό το χωροταξικό σχέδιο της περιφέρειας, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ενσωματώνει τις οποιεσδήποτε μελλοντικές νομοθετικές αλλαγές.
Αυτά που προανέφερα μας ενδιαφέρουν ως προτεραιότητα για να αντιστοιχήσουμε το δικό μας αναπτυξιακό σχέδιο σύμφωνα με τον ρόλο που μας επιφυλάσσει ο ευρύτερος σχεδιασμός.
2) Οριστική έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την συνθήκη ΡΑΜΣΑΡ στο νομό Ξάνθης για την οριοθέτηση των ζωνών χρήσεως γης. Διότι χωρίς την οριστική γνώση αυτού του στοιχείου ένα μεγάλο μέρος του νομού θα μείνει εκτός Αναπτυξιακού Προγράμματος. Αλλά και στην «εξίσωση της ανάπτυξης» θα λείπουν καθοριστικοί παράγοντες. Στοιχεία τα οποία ίσως μέσα από την φαινομενική στρεβλότητα τους θα μας βοηθήσουν εκ των υστέρων σε μια ανάπτυξη άλλου τύπου πολύ πιο προσοδοφόρα από τις κοινές. Άρα λοιπόν η δεύτερη συνθήκη όπως και η πρώτη για εμένα είναι απαραίτητες.
3) Ολοκλήρωση του αστικού, αγροτικού και δασικού κτηματολογίου
4) Υπογραφή προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Ά βαθμού αυτοδιοίκησης του νομού Ξάνθης δηλαδή της ΤΕΔΚ με την Νομαρχία. Αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση λόγω της μη νομοθετικής ακόμη κατοχύρωσης της Νομαρχίας ως ενδιαμέσου βαθμού αυτοδιοίκησης αλλά και απαραίτητο στοιχείο συνολικού συντονισμού.
Κατόπιν αυτών η Νομαρχία θα προκηρύξει τις εξής μελέτες:
α) Ολοκληρωμένη και οριστική αναπτυξιακή μελέτη του νομού Ξάνθης που θα περιλαμβάνει την στρατηγική των έργων του νομού καθώς επίσης και την στρατηγική των αναπτυξιακών κατευθύνσεων στην παραγωγή-πρωτογενής τομέας στη βιομηχανία – δευτερογενής τομέας και στις υπηρεσίες – τριτογενής τομέας.
Οι κατευθύνσεις της μελέτης αυτής πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να αξιοποιούν την ιδιαίτερα προικισμένη φύση, το όμορφο περιβάλλον την γεωγραφική θέση και την ιστορία του νομού.
Η μελέτη πρέπει να στοχεύει στην θετική πληθυσμιακή εξέλιξη. Στην προσέλευση ατόμων με ειδικές γνώσεις και προσόντα. Στην διάχυση της ευημερίας σ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα. Στην συνδυασμένη οικονομική ανάπτυξη του νομού. Μια ανάπτυξη που θα είναι επίσης εξωστρεφής.
Η μελέτη πρέπει να έχει ως βάση τα πορίσματα και των εισηγήσεων του συνεδρίου αυτού.
β) Οριστικοποίηση των γενικών πολεοδομικών σχεδίων όλων των Καποδιστριακών δήμων και κοινοτήτων καθώς και των χρήσεων γης στα εκτός σχεδίου. Αυτό θα βοηθήσει στον καθορισμό της κατανομής πληθυσμού στον οικιστικό ιστό ώστε να υπάρχει βιωσιμότητα. Αναπτυξιακός στόχος θα είναι η ενίσχυση του κατοίκου της υπαίθρου.
γ) Οριστικές μελέτες εφαρμογής για την ύδρευση και την αποχέτευση του ορεινού όγκου που είναι θέμα ΥΓΕΙΑΣ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ. Παρεμπίπτοντος επισημαίνω ότι ο κάθετος άξονας σύνδεσής μας με την Βουλγαρία πρέπει να διακλαδιστεί προς δασικό χωριό του Ερύμανθου καθώς επίσης και διά των Σατρών να κατέβει προς το Πόρτο Λάγος. Ο λόγος είναι προφανής. Ο περαστικός που θα φθάσει στον κόμβο του Πετροχωρίου με Εγνατία δεν θα γυρίσει πίσω στη Ξάνθη, θα φύγει για Θεσσαλονίκη.
δ) Οριστική μελέτη εφαρμογής για την συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων οικιακών, ζωικών, μολυσματικών, εκσκαφών και κατεδαφίσεων. Κάποιες μορφές απ’αυτή τη συλλογή και αποκομιδή των σκουπιδιών συνολικά στο νομό, μπορεί να γίνουν σε ιδιωτική βάση, αλλά αυτά θα τα δείξουν οι μελέτες.
Κυρίες και Κύριοι
Η ΣΧΕΔΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ δηλαδή η ανάπτυξη βάση σχεδίου είναι κοινωνικά δίκαιη και μετρήσιμη. Εξοικονομεί πόρους διότι όλα είναι κομμάτια ενός αναπτυξιακού παζλ και με κανένα τρόπο δεν σπαταλούνται πόροι. Άρα η ολοκληρωμένη μελέτη, σημαίνει ότι έχω αυτή τη στιγμή αυτούς τους διαθέσιμους πόρους, το κομμάτι του έργου που θα κατασκευαστεί δεν θα πάει χαμένο, γιατί θα είναι αλυσίδα του επόμενου που θα έρθει να κλείσει,.
Αλλά όμως απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κατανοήσει ο λαός, ότι θα ξοδέψουμε σε άυλες επενδύσεις πόρους οι οποίοι εκ των υστέρων θα αποδώσουν.
Αντιθέτως η ΣΗΜΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ είναι αντιδημοκρατική διότι την υπεραξία την καρπούνται ορισμένοι. Είναι δε και γραφειοκρατική διότι οδηγεί στη συναλλαγή πολιτών και υπαλλήλων π. χ. στη Γαλλία αν κάποιος θέλει να κτίσει ένα ξενοδοχείο ή να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο σε μια περιοχή, με μια απλή ερώτηση γνωρίζει αν δύναται ή όχι να προχωρήσει στην υλοποίηση της επένδυσης του. Διότι είναι γνωστές εκ των προτέρων οι χρήσεις γης. Στην Ελλάδα θα ταλαιπωρηθεί και πιθανόν να διαφθαρεί ή να διαφθείρει.
Η πρότασή μου για να είναι υλοποιήσιμη χρειάζεται πόρους για την αρχική χρηματοδότηση του αναπτυξιακού σχεδίου. Προτείνω να τους συγκεντρώσουμε από τρεις πηγές, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό
• Κρατικές επιχορηγήσεις εφ όσων χαρακτηρισθούμε ως νομός πιλότος
• Άτοκος δανεισμός από το Παρακαταθηκών και δανείων ή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων με επιδότηση
• Από τις εισφορές που θα συγκεντρωθούν σε γη και χρήμα από την εφαρμογή των πολεοδομήσεων
Αγαπητοί φίλοι συλλογίστηκα πολύ για την μορφή της ομιλίας μου, δηλαδή αν θα έπρεπε να είναι τεχνοκρατική ή πολιτική. Όπως διαπιστώσατε κατέληξα σε μια τοποθέτηση πολιτική με τεχνικά στοιχεία γιατί πιστεύω ότι όταν η πολιτική συνοδεύεται από ρεαλισμό τότε γίνεται ΧΡΗΣΙΜΗ και ΩΦΕΛΙΜΗ.”
